Pebre-d'aigo
Persicaria hydropiper
Polygonaceae
Àutri noum : Plago-de-sant-Ro, Erbo-de-la-plago, Erbo-de-sant-Cristòu, Cuou-coui.
Noms en français : Poivre d'eau, Renouée Poivre d'eau.
Descripcioun :Planto que trachis en ribo de ribiero. Li flour soun pas gaire serrado lis uno dis autro e la ramo que li porto èi clinado. De tasta un tros de fueio vous dounara l'asseguranço de la determinacioun, èi bèn pebra.
Usanço :Li jòuini fueio de pebre-d'aigo se podon manja, mai pas de trop que i'a, coume pèr lis eigreto e li patiènci, d'acide óussali. I japounés i'agrado forço. Poudès vous servi di grano à la plaço dóu pebre (ço qu'es esta fa dóu tèms de la segoundo guerro moundialo en Alemagno). Mèfi li fueio podon douna d'irritacioun.
Port : Erbo
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Persicaria
Famiho : Polygonaceae
Ordre : Caryophyllales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 3
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1200 m
Aparado : Noun
Liò : Ribiero
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Persicaria hydropiper (L.) Spach, 1841
(= Polygonum hydropiper L., 1753 )
Genciano
Gentiana lutea
Gentianaceae
Àutri noum : Genciàna, Jansano, Sensano, Baselico.
Noms en français : Gentiane jaune, Grande Gentiane.
Descripcioun :La genciano es uno grando erbo que trachis dins li pasquié de mountagno. I'a pas pèr s'engana, pamens s'acampas sa racino, avisas-vous que siegue pas de varaire, Veratrum album forço empouisounanto ! La genciano a li fueio óupousado au contro dóu varaire que soun alterno.
Usanço :Es uno planto bèn couneigudo pèr èstre subretout vertuouso dins li proublèmo de digestioun. Sa racino s'emplego pèr adouba d'aigarden (coume la Suze). Se pòu bouta direitamen la racino dins de vin blanc pèr n'en faire d'aperitiéu o de digestiéu quouro sias "stoumaga". Pamens "lou vin de sensano es amar que te fa pua'n'ase pèr la chaminèio ! (in J.-L. Domenge, LMT op.cit. p. 59).
Port : Grando erbo
Taio : 80 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Gentiana
Famiho : Gentianaceae
Ordre : Gentianales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Pasquié
- Prado umido
- Bos clar
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Gentiana lutea L., 1753